Dezynfekcja

Woda użytkowa często skażona jest przez szkodliwe dla zdrowia drobnoustroje chorobotwórcze, takie jak: bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty. Może to dotyczyć zarówno wód powierzchniowych, jak i podziemnych. Przyczyną są nieszczelności instalacji kanalizacyjnych, m.in. szamb, czy dołów chłonnych, w wyniku których do ujęć wody mogą przedostawać się ścieki bytowo-gospodarcze. Skażenie wody patogenami jest bardzo niebezpieczne, dlatego liczne przepisy prawne określają wymagania bakteriologiczne, jakie musi spełnić woda przeznaczona do spożycia. Koniecznością jest więc dezynfekcja wody. Można ją przeprowadzić metodami chemicznymi bądź fizycznymi. Do metod fizycznych należy gotowanie wody, zastosowanie ultradźwięków lub promieniowanie UV. Chemiczna dezynfekcja natomiast wykorzystuje związki chloru, ozonu i nadmanganian potasu.

Cel i przebieg zabiegu

Dezynfekcja wody jest procesem jej oczyszczania, czyli usunięcia lub dezaktywacji organizmów patogennych, niebezpiecznych dla zdrowia. Najczęściej są to bakterie z grupy coli: Paciorkowce kałowe (Enterokoki), Escherichia coli (Pałeczka okrężnicy) oraz Salmonella typhi (Pałeczka duru brzusznego). W wyniku procesu dezynfekcji osiąga się stan czystości wody pozwalający na jej spożycie. W pierwszej kolejności przeprowadzane są szczegółowe badania wody pod kątem obecności drobnoustrojów chorobotwórczych. Jeżeli normy są choćby minimalnie przekroczone, przeprowadza się oczyszczanie wody.

Z użyciem chloru

Chlor jest gazem dobrze rozpuszczalnym w wodzie, o charakterystycznym, drażniącym zapachu i zielonożółtej barwie. Jest on cięższy od powietrza i wywołuje podrażnienia górnych dróg oddechowych. Dezynfekcja wody chlorem jest jedną z najpopularniejszych metod, jednak coraz rzadziej dodaje się go bezpośrednio do wody w postaci gazu. Stosuje się w tym celu podchloryn sodu w ilości 0,3 – 1 mg/dm3, który generuje zachodzenie reakcji chemicznych w wodzie, w wyniku których powstaje jon OCl-. Wykazuje on właściwości utleniające i dezynfekujące. Działanie podchlorynu sodu jest tym silniejsze, im niższe pH wody. Oczyszczanie wody chlorem pozwala na skuteczne pozbycie się bakterii fekalnych, pałeczek duru brzusznego i wielu innych drobnoustrojów, jednak znaczne obniżenie pH wody może stać się przyczyną korozji instalacji wodnej, dlatego jest to tylko jeden z etapów dezynfekcji. Często stosuje się również dwutlenek chloru, który uśmierca komórki patogenów poprzez zakłócenie transportu substancji odżywczych przez ich ściany komórkowe. Dwutlenek chloru działa szybciej i bardziej efektywnie. Związek ten stosuje się ponadto w znacznie niższych stężeniach niż podchloryn sodu, ponieważ wykazuje selektywne właściwości utleniające, co znacznie minimalizuje ryzyko korozji instalacji.

dezynfekcja wody chlorem

Ozonowanie

Ozon jest cząsteczką składającą się z trzech atomów tlenu. Jest to silnie trujący gaz o ostrym zapachu, który łatwo rozkłada się do tlenu dwuatomowego. Dezynfekcja wody ozonem jest bardzo skuteczną metodą. Szybko zwalcza organizmy patogenne, a dodatkowo poprawia smak, barwę i zapach wody. Niestety, z uwagi na nietrwałość tego związku nie ma możliwości wykonania oczyszczania wody wyłącznie ozonem. Z tego względu po wstępnej dezynfekcji ozonem przeprowadza się jeszcze dodatkowe oczyszczanie chlorem.

Promieniowanie UV

Nowoczesną i bardzo efektywną metodą dezynfekcji jest naświetlanie wody ultrafioletem o odpowiedniej długości fal. Powoduje on zmiany genomu mikroorganizmów, przez co nie mogą się one rozmnażać. Promieniowanie UV działa jednak miejscowo, dlatego jest to tylko wstępna metoda dezynfekcji. W dalszych częściach sieci wodociągowej musi ona być dodatkowo oczyszczona chemicznie.

Cel dezynfekcji zostaje osiągnięty wtedy, gdy wegetatywne formy mikroorganizmów zostaną całkowicie zniszczone, a ich formy przetrwalnikowe zredukowane do minimum. Jest to bardzo ważne, ponieważ, jak przekonują naukowcy, 80 procent chorób spowodowana jest właśnie z zanieczyszczeniem wody pitnej przez szkodliwe dla zdrowia drobnoustroje.